Son dakika: İşçi konfederasyonu DİSK asgari ücret önerisini duyurdu: Net 3 bin 800 lira olmalı

Milyonların heyecanla beklediÄŸi asgari ücret zammı için komisyon ilk toplantısını 4 Aralık’ta gerçekleÅŸtirdi. Bu yıl koronavirüs önlemleri nedeniyle bir ilk yaÅŸanarak toplantı internet üzerinden yapıldı. Asgari Ãœcret Tespit Komisyonu ikinci toplantısını TÄ°SK’in ev sahipliÄŸinde 15 Aralık’ta, üçüncü toplantısını Türk-Ä°ÅŸ’in ev sahipliÄŸinde 22 Aralık’ta gerçekleÅŸtirecek. Komisyonda iÅŸveren tarafını Türkiye Ä°ÅŸveren Sendikaları Konfederasyonu (TÄ°SK), işçi tarafını ise en fazla üyeye sahip konfederasyon olduÄŸu için Türk-Ä°ÅŸ temsil ediyor. Ä°LK ÖNERÄ° DÄ°SK’TEN GELDÄ° İşçi konfederasyonları Türk-Ä°ÅŸ, Hak-Ä°ÅŸ ve DÄ°SK zam görüşmelerinde ortak hareket ediyor. Türk-Ä°ÅŸ ÅŸu an için asgari ücret zammı için henüz bir rakam açıklamazken, işçi tarafından ilk öneri DÄ°SK’ten geldi. DÄ°SK Genel BaÅŸkanı Arzu ÇerkezoÄŸlu, net asgari ücretin en az 3 bin 800 lira olması gerektiÄŸini söyledi. ‘TÃœRKÄ°YE ASGARÄ° ÃœCRETLÄ°LER TOPLUMU HALÄ°NE GELÄ°YOR’ ÇerkezoÄŸlu, DÄ°SK AraÅŸtırma Merkezi (DÄ°SK-AR) tarafından her yıl düzenli olarak hazırlanan asgari ücret araÅŸtırmasını paylaÅŸtı. ‘Salgın Günlerinde Asgari Ãœcret GerçeÄŸi AraÅŸtırması-2021’ baÅŸlığıyla yayınlanan raporun özeti şöyle:Asgari ücret milyonların meselesidir. Türkiye’de milyonlarca işçi asgari ücrete mahkûm iken milyonlarca işçi ise yasa dışı bir biçimde asgari ücretten mahrumdur. Asgari ücret azami sayıda işçiyi ilgilendiriyor. Asgari ücret giderek ortalama ücret haline geliyor, ortalama ücret asgari ücret düzeyine düşüyor. ‘ASGARÄ° ÃœCRETÄ°N ALTINDA ÇALIÅžAN 3,3 MÄ°LYON İŞÇİ VAR’ 3,3 milyon işçi (bütün ücretli çalışanların yüzde 17’si) asgari ücretin altında bir ücretle çalışıyor. Asgari ücretin yarısından daha az ücretle çalışan işçi sayısı 1 milyona yakın. Asgari ücret ve altında bir ücretle yaÅŸamını sürdürmek zorunda olan işçilerin sayısı 7,5 milyon (bütün ücretli çalışanların yüzde 38,3’ü) civarındadır. ‘ASGARÄ° ÃœCRET CÄ°VARINDA ÇALIÅžAN 10 MÄ°LYON İŞÇİ VAR’ Asgari ücretin yüzde 20 fazlası ve altında ücret alan işçilerin sayısı 9,7 milyondur. Bütün ücretli çalışanların yüzde 50’ye yakını bu kapsamdadır. Tüm ücretli çalışanların yüzde 64’ü ise (12,5 milyon işçi) asgari ücretin altı ile asgari ücretin bir buçuk katı arasında bir ücret elde ediyor. ‘ASGARÄ° ÃœCRETÄ°N ALTINDA YAÅžAMAK ZORUNDA OLANLARIN SAYISI ARTTI’ Covid-19 salgınıyla birlikte ücretlerde önemli kayıplar yaÅŸandı ve asgari ücret altında gelir elde edenlerin sayısı arttı. 1.168 TL ödenekle zorunlu ücretsiz izne çıkarılanlar asgari ücretin yarısı kadar bir gelirle yaÅŸamaya zorlanıyor. Salgınla birlikte kısa çalışma ödeneÄŸi ve ücretsiz izin ödeneÄŸiyle asgari ücretin altına mahkûm edilenler ile iÅŸini kaybeden kayıtsız işçiler göz önüne alındığında asgari ücretin altında gelirle yaÅŸamak zorunda olanların sayısının daha da arttığını söylemek mümkün. ‘ÖZEL SEKTÖR İŞÇİLERÄ°NÄ°N YÃœZDE 22’SÄ° ASGARÄ° ÃœCRETE ERÄ°ÅžEMÄ°YOR’ Özel sektör işçilerinin yüzde 21,7’si asgari ücrete eriÅŸemiyor. Özel sektörde asgari ücret ve altında ücretle çalışanların oranı yüzde 49 ve asgari ücret civarında çalışanların oranı yüzde 62’dir. 9,5 milyona yakın özel sektör işçisi asgari ücretin yüzde 20’si ve altında ücretlerle çalışıyor. ‘KADINLAR ASGARÄ° ÃœCRETTE AYRIMCILIKLA YÃœZ YÃœZE’ Asgari ücrete eriÅŸemeyenlerin oranı genelde yüzde 17 iken kadınlarda bu oran yüzde 25’i aşıyor. Asgari ücret düzeyinde ve daha düşük ücret alanların oranı genelde yüzde 38 iken, kadınlarda yüzde 49’a yükseliyor. Kadınların yarısı asgari ücret ve daha düşük ücretlerle çalışıyor.Özel sektörde kadın işçilerin yüzde 32,5’i asgari ücret altında ücretlerle çalıştırılıyor. Özel sektördeki kadın işçilerin yüzde 9,3’ü ise asgari ücretin yarısının da altında ücretle çalışmaya zorlanıyor. Özel sektörde asgari ücretin oldukça altı ile asgari ücretin yüzde 20 fazlası arasında çalışmak zorunda kalan kadın işçilerin oranı ise yüzde 76’ya çıkıyor. ‘ASGARÄ° ÃœCRET ORTALAMA ÃœCRET HALÄ°NE GELÄ°YOR’ Ãœcretler asgari ücret düzeyine geriliyor. 2006 yılında aylık ortalama ücret ve maaÅŸ geliri asgari ücretin yaklaşık 2 katı iken, 2019’da asgari ücretin 1,41 katına geriledi.1978’de kiÅŸi başına milli gelirin yüzde 3,4 üzerinde olan asgari ücret, aradan geçen 42 yılda kiÅŸi başına milli gelirin yüzde 40 altına düştü. Asgari ücret kiÅŸi başına gelire paralel olarak artsaydı brüt asgari ücretin 2020 yılında 2.943 TL deÄŸil, 4.995 TL olması gerekirdi. ‘TÃœRKÄ°YE AVRUPA’DA ASGARÄ° ÃœCRETÄ°N EN DÜŞÜK OLDUÄžU ÃœLKELER ARASINDA’ 2010’da Avrupa’da Türkiye’den düşük asgari ücrete sahip 12 ülke varken, 2020’de bu sayı 3’e düştü. Türkiye’den daha düşük asgari ücrete sahip ülkeler Sırbistan, Bulgaristan ve Arnavutluk’tur. Ancak 2020 Kasım ve Aralık ayındaki güncel döviz kur dikkate alındığında Türkiye’deki asgari ücretin Arnavutluk hariç Avrupa’daki en düşük asgari ücret olduÄŸu açıktır. ‘ASGARÄ° ÃœCRETLÄ° BÄ°R İŞÇİ BÄ°R YILIN 122 GÃœNÃœ VERGÄ°LER İÇİN ÇALIÅžIYOR’ Brüt asgari ücretin dolaylı-dolaysız vergi ve kesintilerini dikkate aldığımızda yüzde 33,4’ü (983 TL) vergi ve kesintilere gidiyor. İşçinin eline (Asgari Geçim Ä°ndirimi-AGÄ° dahil) brüt asgari ücretin sadece yüzde 66,6’sı net harcanabilir gelir olarak geçiyor. İşçi 365 günün 122 günü vergi ve kesintiler için çalışıyor. ‘VERGÄ° DÄ°LÄ°MÄ° ASGARÄ° ÃœCRETÄ°N 7,5 KATINA GERÄ°LEDÄ°’ Asgari ücretle çalışan işçilerden alınan vergi miktarı ilk vergi dilimi tarifesi düşük tutularak artırıldı. 2002 ve 2003 yıllarında ilk vergi dilimi tarifesi asgari ücretin 15-16 katı idi. AK Parti iktidarında vergi dilimi tarifeleri asgari ücretten ve enflasyondan daha az artırıldı. Böylece 2020 yılında ilk vergi dilimi asgari ücretin 7,5 katına geriledi. ‘ASGARÄ° ÃœCRET DOLARA KARÅžI ERÄ°DÄ°’ ABD doları cinsinden asgari ücret 2016’da 430 ABD dolarına yükseldi. Sonra ekonomik ve siyasal istikrarsızlığa baÄŸlı olarak asgari ücret dolar cinsinden gerilemeye baÅŸladı. Ocak-Kasım 2020 ortalama kurlara göre asgari ücret 336 ABD dolarına geriledi. Güncel kurlara göre ise 300 doların altına düştü. ‘ASGARÄ° ÃœCRET 25 CUMHURÄ°YET ALTININDAN 10 ALTINA GERÄ°LEDÄ°’ Merkez Bankası’nın yıllık ortalama cumhuriyet altını fiyatlarına göre 2003 yılında asgari ücretin yıllık tutarı ile 25 altın alınabilirken 2020’de yıllık net asgari ücretle sadece 10 cumhuriyet altını alınabilmektedir.

Bir önceki yazımız olan ABD'nin ardından Avrupa Birliği'nde de gündem Türkiye'ye yaptırım başlıklı makalemizde Avrupa Birliği, Ekim ve Ekonomi hakkında bilgiler verilmektedir.